Güçlü Yem

Buzağıların bakım ve beslenmesi öncelikle gebe ineklerin bakım beslemesi ile başlar. Buzağı ana karnındaki gelişiminin üçte ikisini gebeliğin son iki ayında tamamlar.

Süt veren inekler doğuma iki ay kala kuruya çıkarılmalıdır. Ana karnındaki yavrunun gelişimi ve doğum sonrası üretilecek ağız sütünün bileşimi annenin kuru dönem beslenmesi ile yakından ilişkilidir.

Kuru dönemin kısa tutulması (2 aydan az), ağız sütünde buzağıları hastalıklara karşı koruyan immunogloblin adı verilen bağışıklık maddelerinin miktarını azaltır. Doğum yapan annenin yaşı ilerledikçe ağız sütündeki bağışıklık maddelerinin miktarı artar. Ayrıca bu dönemde vitamin yönünden yetersiz beslemede ağız sütündeki vitamin yoğunluğunu olumsuz etkiler.

Doğuma 1 hafta kala gebe hayvan temiz kuru bir doğum bölmesine veya ayrı bir bölmeye alınmalıdır.

Doğan buzağılar temiz havlu ile kurulanıp, burun delikleri ve ağız mukozası temizlenerek rahat nefes alması sağlanmalıdır. Buzağının göbek kordonu 7-8 cm’den kesildikten sonra tentürdiyotla dezenfekte edilip 3-4 cm’den bağlanmalıdır.

Buzağıların doğum ağırlığının tespiti ilerleyen dönemdeki gelişimini takip etmek açısından çok önemlidir.

Buzağı ilk iki saat ya da en geç 24 saat içinde annesinden ayrılmalı ve en az iki ay bireysel buzağı bölmesinde ya da kulübesinde yetiştirilmesi gerekir. Buzağıların bireysel buzağı bölmesinde yada kulübesinde tutulmaları onların besleme takibini kolaylaştırması yanında, buzağıların birbirlerini emmelerini ve hastalık bulaştırma riskini önlemektedir.

Bireysel buzağı bölmesi yada buzağı kulübelerinde devamlı temiz ve kuru altlık kullanılmalı. Buzağının altı hiçbir zaman ıslak olmamalı sık sık altlık kontrol edilerek temiz ve kuru tutulmalıdır.

Buzağılar kapalı bir buzağı barınağında büyütülecekse, uygun bir şekilde havalandırılıyor olması gerekmektedir. Hava akımının doğrudan buzağıların üzerine gelmeyecek (hava cereyanı oluşturulmayacak) şekilde bol temiz hava temin edilmelidir.

Doğumdan sonra mutlaka yapılması gereken en önemli iş, buzağılara doğumu takiben ilk yarım saat içersinde, mikroplarla temas etmeden, bağışıklık maddelerini içeren 2.5 lt ağız sütünü içirmektir. Buzağıyı hastalıklara karşı koruyacak tek kaynak anasının verdiği ağız sütüdür. Bu ağız sütünün yapısı saatler ilerledikçe normal süte dönmeye başladığı gibi yine saatler ilerledikçe bu sütün buzağı barsağından emilim yeteneği de azalır. Aynı günde ağız sütü ile ikinci besleme, doğumdan sonra 6-9’uncu saatler arasında, üçüncü besleme ise doğumdan 24 saat dolmadan gerçekleşmelidir.

Ağız sütü, süt ve buzağı mamaları buzağıya temiz biberonla vücut sıcaklığında (38oC) verilmelidir. Soğuk olarak verilecek ağız sütü, süt ve buzağı mamaları buzağılarda ishal yapabilir.

Ağız sütü buzağılara bağışıklık maddelerini sağlaması yanında onların ilk 5-6 günlük tüm temel besin madde ihtiyacını karşılar. Ayrıca içeriğinde bulunan magnezyum sülfat buzağılarda hafif bir ishal yaparak, buzağının anne karnında iken bağırsaklarında biriken dışkı kalıntılarının (mekonyum) kısa sürede dışarı atılmasını sağlar.

İşletmenizde eğer aynı anda farklı yaşta doğum yapan annelerden doğan buzağılar varsa bu buzağılara sağlıklı en yaşlı annenin ağız sütünü veriniz. Çünkü sağlıklı yaşlı annelerin ağız sütü daha fazla bağışıklık maddesi içerir.

Ağız sütü hiçbir özelliğini kaybetmeden derin dondurucuda (-20,-30 oC’de) uzun süre saklanabilir. Dondurulmuş ağız sütü 38 oC’ye gelecek şekilde ılık suda çözdürülerek kullanılabilir.

Ağız sütü, normal süt ve buzağı mamasının verilmesinde, kovadan içme ve emme yerine, biberonla içirme tercih edilmeli.

Ağız sütü, normal süt veya buzağı maması, rumen (işkembe) ve retikulumu geçerek abomasumda sindirime uğrar. Bu nedenle ağız sütü normal süt ve buzağı maması sindirildiği abomasuma ulaştırılması için, biberonla meme hizasından (yaklaşık 80 cm yükseklikten) 45 derecelik açı ile buzağıya içirilmelidir.

Buzağıların 5. günden itibaren önünde devamlı surette temiz ılık su bulundurulmalıdır. Hiç bir zaman buzağılara öğünlü su verilmemelidir. Eğer öğünlü su verildiğinde buzağı suyu süt zannedip fazla miktarda tüketir. Bu durum buzağılarda ishale sebebiyet verir.

BUZAĞI BAŞLANGIÇ YEMİ, 5. günden sütten kesinceye kadarki (8 hafta) dönemde buzağıların önünde serbest olarak bulundurulmalıdır.

Buzağılara sütten kesime kadar (8. hafta) verilecek günlük süt miktarı en fazla canlı ağırlığın %10’u kadar olmalıdır. Eğer günlük verilecek süt miktarı canlı ağırlığın %10’undan fazla olursa buzağılarda, beslemeye bağlı ishaller yanı sıra kuru yemlere olan ilginin düşüklüğünden dolayı daha düşük canlı ağırlık artışı ve daha yavaş rumen (işkembe) gelişimi sağlanır.

Buzağılara verilen sütün yapısındaki değişiklikler de (süt yağının değişimi) zaman zaman ishale sebep olabilir. Bu nedenle buzağılara hep aynı annenin sütü verilmelidir.

İshal olan buzağıya verilen süt miktarı azaltılır; hatta şiddetli vakalarda süt hiç verilmez. İshalin azalışına bağlı olarak günlük 3-6 öğün su ile hazırlanmış elektrolit solüsyonlar 38 oC ‘de buzağı canlı ağırlığının %10’undan az olmayacak şekilde 1-2 gün içirilmelidir. İshal geçtikten sonra azar azar süt verilmeli, daha sonra verilen süt miktarı artırılmalıdır.

İshal olan buzağıya verilen süt miktarı azaltılır; hatta şiddetli vakalarda süt hiç verilmez. İshalin azalışına bağlı olarak günlük 3-6 öğün su ile hazırlanmış elektrolit solüsyonlar 38 oC ‘de buzağı canlı ağırlığının %10’undan az olmayacak şekilde 1-2 gün içirilmelidir. İshal geçtikten sonra azar azar süt verilmeli, daha sonra verilen süt miktarı artırılmalıdır.

Bozuk ve küflü yem yiyen ve memesi hastalıklı annenin sütünü içen buzağılarda ishal görülür.

Buzağıların önüne, 4. haftadan sonra serbest olarak yiyebileceği şekilde, 1/10 çiçeklenme döneminde hasat edilmiş yonca kuru otu konulmalıdır. Bu dönemde herhangi bir nedenle yonca kuru otu verilemiyorsa iyi kaliteli çayır kuru otu verilmeli asla mecbur kalınmadıkça saman gibi kötü kaliteli kaba yem verilmemelidir.

Buzağılar 8. hafta sonunda ortalama günlük üç gün üst üste 700-900 gr BUZAĞI BAŞLANGIÇ yemi tükettiğinde veya doğum ağırlığının iki katına ulaştığında sütten kesilerek ÖVÜNÇ İKİ BUZAĞI BÜYÜTME yemine geçilir.

Sütten kesilen buzağılar huysuzlaşır, tüyleri matlaşır ve karışır. Ancak birkaç gün içersinde eski haline döner ve her geçen gün yem tüketimi artar.

Sütten kesilen buzağıların, sütten kesim stresinin daha da fazla artmaması için, en az 10-20 gün daha bireysel bölme veya kulübelerde tutulduktan sonra 4-5’li gruplar halinde bir arada büyütülebilir.

Dört aylık yaştan küçük buzağılara su içeriği yüksek silaj, posalar ve taze mera otları verilmemelidir.

Erkek ve dişi buzağılar 4. ayından sonra birbirinden ayrılmalıdır.

ÖVÜNÇ İKİ BUZAĞI yemi dişi buzağılara 16. haftanın sonuna kadar, erkek buzağılara ise 24. haftanın sonuna kadar serbest olarak verilir.