Güçlü Yem

Kuzuların bakım ve beslenmesi öncelikle gebe koyunların bakım ve beslemesi ile başlar. Kuzu ana karnındaki gelişiminin %70’ini gebeliğin son 1.5 ayında tamamlar.

Gebeliğin son döneminde (doğuma 1.5 ay kala) iyi bakım besleme ile koyunlarda canlı ağırlık artışı ve kondisyon puanında artış, doğum sonrası daha az canlı ağırlık ve kondisyon kaybı, kuzunun doğum ağırlığında artış, sütten kesinceye kadar kuzu kayıplarında azalma, kuzularda yüksek canlı ağırlık artışı sağlanır.

Doğuma çok yakın günlerde fabrika yemi azaltılmalı ve yiyebildiği kadar kaliteli kuru ot verilmelidir. Koyuna doğum yaptığı gün sadece kuru ot verilmelidir.

Doğuracak koyunlar özel doğum bölmelerine alınır. Bu bölmeler havadar, temiz ve kuru olmalı altına bolca altlık serilmelidir.

Doğan kuzular temiz havlu ile kurulanıp, burun delikleri ve ağız mukozası temizlenerek rahat nefes alması sağlanmalıdır. Kuzunun göbek kordonu 4 parmak aşağıdan kesildikten sonra tentürdiyotla dezenfekte edilip 2-3 cm’den bağlanmalıdır.

Doğan kuzular temiz havlu ile kurulanıp, burun delikleri ve ağız mukozası temizlenerek rahat nefes alması sağlanmalıdır. Kuzunun göbek kordonu 4 parmak aşağıdan kesildikten sonra tentürdiyotla dezenfekte edilip 2-3 cm’den bağlanmalıdır.

Koyunlarda kuzulamadan sonra yavru zarının dışarı atılma süresi 0-3 saattir. Yavru zarının atılmasından sonra koyunun döl yatağı 30 gün içerisinde eski durumuna döner.

Yeni doğan kuzularda vücut sıcaklığının sabit tutulma mekanizması hemen gelişmez. Doğuma müteakip kuzu ve anası soğuk hava akımından korunmalıdır. Bu nedenle doğum yerlerinin mümkün olduğunca sıcak (yaklaşık 20-25 oC) ve korumalı olmasına dikkat edilmelidir.

Doğumdan sonra mutlaka yapılması gereken en önemli iş, yavrunun ilk yarım saat içinde mikropla temas etmeden, bağışıklık maddelerini içeren yeterli miktarda (1kg canlı ağırlık için 50 ml) ağız sütünü içirmektir. Kuzuyu hastalıklara karşı koruyacak tek kaynak anasının verdiği ağız sütüdür. Bu ağız sütünün yapısı saatler ilerledikçe normal süte dönmeye başladığı gibi yine saatler ilerledikçe bu sütün kuzu barsağından emilim yeteneği de azalır. Aynı günün diğer sürecinde her öğünde 250 ml olmak üzere 6-8 öğün daha ağız sütü ile besleme yapılır. Kuzulara 2-5. günlerde 4-6 öğün her öğünde 300 ml ağız sütü içirilmelidir. Uygulanan yaygın sistem ise annelerden ağız sütü salgıladıkları süreç boyunca kuzuları onların yanında tutarak ağız sütü alımı sağlanır. Kuzu doğumu izleyen ilk yarım saat içinde kalkıp anasını emebilmesi gerekir. Anasını ememiyorsa meme başını bulmasına ve emişine yardımcı olunur.

Doğum sonrası kuzunun anası ölmüş veya ikiz doğum nedeniyle ananın sütü yeterli gelmiyorsa kuzu başka bir koyuna alıştırılır. Yani kuzuya süt ana bulunur veya biberonla elle beslenir.

Ağız sütü kuzulara bağışıklık maddelerini sağlaması yanında onların ilk 5 günlük tüm temel besin madde ihtiyacını karşılar. Ayrıca içeriğinde bulunan magnezyum sülfat kuzularda hafif bir ishal yaparak, kuzunun anne karnında iken bağırsaklarında biriken dışkı kalıntılarının (mekonyum) kısa sürede dışarı atılmasını sağlar.

Kuzuların 5. günden itibaren önünde içebileceği devamlı temiz ılık su bulundurulmalıdır.

Kuzulara 3. haftadan itibaren kaliteli yonca yada kuru çayır otu serbest olarak verilir. Asla mecbur kalınmadıça saman gibi kötü kaliteli kaba yem verilmemelidir.

Kuzular 5. günden 3. haftanın sonuna kadar anneleri ile beraber kalıp tam gün emiş yaparak hem annelerini emerler hem de önlerine serbest olarak konulmuş KUZU BAŞLANGIÇ yemlerini tüketirler. Bu dönemde yem tüketimi fazla olan ve annelerinden fazla süt içen bazı kuzularda sarı ishal görülebilir. Bu durumda kuzuların annelerinden sağım yapılarak kısmen onların annelerinden içebileceği süt miktarı azaltılarak sindirim bozukluğu problemi ortadan kaldırılır.

Kuzular 21 günden önce asla sütten kesilmemelidir.

Kuzularda silaj, şeker pancarı posası, değişik yumru ve kök yemleri 3 haftadan önce kullanılmamalıdır.

Koyunlar 4. haftadan itibaren mera dönüşü sağılırlar. Sağım sonrası emiş için kuzuların yanına bırakılır. Bu uygulama ile kuzuların günlük anne sütü tüketimi azaltılarak kuru yemlere olan ilgisi artırılmış olunur.

Kuzular 7 haftalık yaşa ulaştıklarında; günde 300-350 gr. KUZU BAŞLANGIÇ YEMİ tüketiyor ve canlı ağırlıkları yaklaşık 12-14 kg arasında ise artık tamamen sütten kesilip analarından ayrılarak ayrı bir bölmeye alınmalı. Önlerine KUZU BÜYÜTME YEMİ konularak 10 gün içerisinde alışmaları sağlanmalıdır. Kuzu anadan ayrılma stresini 2-3 gün içinde atlatacak ve en fazla 1 hafta içerisinde yeni şartlara uyum gösterecektir.

Kuzular sütten kesimden 1 hafta sonra meraya çıkartılabilir. Kuzu sürülerine meraya çıkmadan önce biraz kuru ot verilerek anaç sürüden ayrı olarak otlatılmalı ve enterotoksemi aşısı yapılmalıdır.

Sürümüzde yapacağımız gençleştirme oranını tespit ettikten sonra, kendimize damızlık olarak tespit ettiğimiz kuzuları 3-4 ay kadar anadan süt emzirmeye devam ettirmeliyiz. Sütten kesimden sonra erkek ve dişi kuzular ayrı sürüler halinde otlatılırlar. Meraya ilave günlük 200-300 gr. BÜYÜTME YEMİ takviyesi yapılır.

Uygulanan kuzu besleme programından beklenen canlı ağırlık artışı sonuçlarının gerçekleşmesinde onların bulundukları bölmelerin altının temiz, kuru ve bol yataklık serilmiş olması önemli bir faktördür. Bu nedenle kuzu bölmelerinin altı asla ıslak olmamalıdır.

Koyun kuzuların idrarları alkali karaktere sahip olmaları nedeniyle idrar taşı oluşumuna müsait durumdadır. Özellikle yoğun yemle yapılan beslemenin 4-5. haftasından itibaren idrar kanalında oluşan bu idrar taşları cinsiyet ayrımı olmadan hem erkek hem de dişi hayvanlarda görülmekle birlikte dişiler erkeklere oranla farklı anatomik yapıda idrar yoluna (erkeklere oranla dişilerde idrar yolları daha kısa ve geniştir) sahip olması nedeniyle bu taşları düşürebilirler. Çok farklı sebeplerden dolayı (rasyonun hatalı mineral yapısı, aşırı protein beslemesi, içme suyu olarak kullanılan mineral oranı çok yüksek olan kireçli artezyen suları, yetersiz su alımı, idrar yolu enfeksiyonları, hayvanlara bol kesif yem verilmesine karşılık kaba yemlerin çok az verilmesi veya hiç kaba yem verilmemesi, yemleme aralıklarının uzun olması, kalsiyuma göre fosforca zengin olduğu bilinen tahılların; saman gibi silikatlar bakımından zengin kötü kaliteli kaba yemlerin; okzalatlar bakımından zengin pancar yaprağı ve erken biçilmiş yoncanın; östrojenik mera otları ve yem bitkilerinin çok yüksek miktarda ve uzun süre yedirilmesi, A vitamin noksanlığı) oluşan idrar taşları genellikle erkek hayvanların idrar yolunu tıkayarak idrar yapımını engeller ve ölüme sebep olur. Firmamız üretmiş olduğu yemlerde böbrek ve idrar taşı oluşumunu engelleyici özel katkılar mevcuttur. Bu fabrika yemlerinin TEK BAŞINA kaliteli kaba yemlerle birlikte serbest olarak hayvanlara yedirilmesi durumunda üreticinin en önemli sorunlarından birisi olan ve halk arasında “ sidik zoru” veya “işeme zorluğu” olarak adlandırılan Ürolithiasis probleminin ortaya çıkması engellenir.

KUZU BÜYÜTME YEMİ ile yaklaşık 100-105 günlük kuzu büyütme dönemini sonunda kuzuların canlı ağırlkları ırk ve bakım koşullarına göre değişmekle birlikte 38-44 kg’a ulaşır. Bu aşamadan sonra damızlık için ayrılanlar dışında kalan kuzularda ÇEKİCİ TOKLU BESİ YEMİ kullanılmalıdır.

Erkek kuzular aynı yemi yedikleri halde dişi kuzulardan daha çok et tutarlar. Erkeklerin besi kabiliyeti daha yüksektir. Onun için erkek kuzular beside daha iyi sonuç verir.

Kuzularda 45-50 kg canlı ağırlıktan sonra kazanılan her kg canlı ağırlık, daha çok iç yağı ve deri altı kabuk yağı şeklinde olmaktadır. Bu durum, aynı zamanda kesimhanelerde etin kaliteli kuzu eti fiyatından satılmasında sıkıntılar oluşmaktadır.

ÇEKİCİ TOKLU BESİ YEMİ, genelde yoğun kuzu besisine uygun şartların olmadığı mera ağırlıklı koyunculuk yapılan bölgelerde ilave 100-200 gr kuru ot ile birlikte; meranın olmadığı ağılda yapılan toklu besisinde ise 300 gr kuru ot ile birlikte toklulara serbest olarak verilir.

Koyunlarda gereksinimlerin en fazla olduğu koç katımı (flushing) dönemi, geç gebe dönemi (doğuma hazırlık dönemi), emzirme ve sağım dönemlerinde yüksek değerli otlarla, gereksinimin en az olduğu erken gebe döneminde (gebeliğin ilk 3.5 ayında) düşük besin değerli kaba yemlerle beslenmelidir.

Koyunlarda yüksek döl verimi elde etmek (ikizlik oranını artırmak), kısırlığı en aza indirmek için aşımın 3-4 hafta öncesinden 2-3 hafta sonrasına kadar koç katımı (flushing) döneminde koyunların ve koçların besin madde alımlarını artırma ve dolaysıyla vücut ağırlıklarını, kondisyonlarını ve anne karnındaki embriyonun yaşama oranını yükseltmek için bir program dahilinde yem verilir.

Koçlar işletmenin kuzu verimini tayin eden en önemli unsurdur. Koç katımı döneminde sürüye katılan koçun iyi aşım yapabilmesi, o koçun çok iyi beslenmesine bağlıdır. Şunu asla unutmayalım ki aşırı besleme, iyi bir besleme değildir. Aşırı besleme, koçların yağlanmasına neden olur, aşım kabiliyetini azaltır ve sperma kalitesini düşürür. Yetersiz besleme de koçların döl verimlerini olumsuz yönde etkiler.

Koç katımı (flusing) döneminde koyunlara mera ile birlikte verilen kuru kaba yemin kalitesine göre günlük 200-400 gr KIVANÇ KOYUN SÜT YEMİ; koçlara ve tekelere ise günlük 500 gr ÇEKİCİ TOKLU BESİ YEMİ verilir.

Koyunlarda erken gebelik döneminde (gebeliğin ilk 3,5 ayı) besleme düzeyi azaltılır. Çünkü bu dönemde embriyo henüz küçük ve büyüme hızı yavaş olduğu için koyunun besin madde gereksinimleri azdır. Bu dönemde koyunlar meradan tam yararlanmadığı ya da mera kalitesi iyi olmadığı taktirde verilen diğer kuru kaba yemin kalitesine göre KIVANÇ KOYUN SÜT YEMİ’nden 150-300 gr arasında verilerek, günlük ortalama 30-40 gr canlı ağırlık kazanmaları sağlanmalıdır. Bu dönemde koyunların aşırı kilo kazanıp yağlanmaları son derece sakıncalıdır.

Koyunlarda doğuma hazırlık dönemi (gebeliğin son 1.5 ayı) embriyonun ana karnında en hızlı büyüdüğü ve koyunda meme gelişiminin gerçekleştiği dönemdir. Kuzu doğum ağırlığının üçte ikisini bu dönemde kazanır. Gebe koyunlar bu dönemde günde ortalama 130-180 gr. İkiz kuzu taşıyanların 160-225 gr ağırlık artışı kazanması için meraya ilave kuru kaba yemin kalitesine göre 300-600 gr KIVANÇ KOYUN SÜT YEMİ verilir.

Koyunlarda 16 haftalık sağım döneminin ilk ayında toplam süt üretiminin %45-50’i üretilir, daha sonra süt üretimi düzenli bir azalma gösterir. İlk bir ay meraya ilave kuru kaba yemin kalitesine, emzirdiği kuzu sayısına ve süt verimine göre verilen KIVANÇ KOYUN SÜT destekleme yemi yavaş yavaş azaltılarak sütten çıkışa kadar verilir.